Zalecenia do laseroterapii
Zalecenia do laseroterapii
Przeciwskazania do laseroterapii:
ciąża,
karmienie piersią,
opalenizna (1 miesiąc),
leki światłouczulające (retinoidy, tetracykliny),
zioła (dziurawiec, nagietek, przestać używać na 2-3 tygodnie przed zabiegiem),
spożywanie alkoholu (24 godziny przed zabiegiem),
cukrzyca (niewyrównana),
bielactwo,
łuszczyca (aktywna faza),
padaczka,
zaburzenia krzepnięcia krwi, stosowanie leków zmniejszających krzepliwość krwi,
skłonność do powstawania bliznowców (keloidów);
Konsultacja z lekarzem obejmuje:
zebranie wywiadu lekarskiego,
wyjaśnienie istoty zabiegu, jego opis,
ocena zmian do usunięcia,
ustalenie przeciwwskazań do zabiegu,
wyjaśnienie ewentualnych objawów ubocznych,
urealnienie oczekiwań pacjenta;
Przygotowanie do zabiegu:
nie opalać się (słońce, solarium) co najmniej 4 tygodnie przed zabiegiem,
nie depilować włosów przed zabiegiem depilacji laserowej (woskowanie, pęseta); włosy można golić lub używać depilatorów chemicznych,
odpowiednio nawilżyć skórę przed zabiegiem (suplementy diety, kremy nawilżające),
nie pić alkoholu w dniu wykonywania zabiegu (alkohol wpływa niekorzystnie na przebieg terapii laserowej),
kremy z retinolem - przestać używać na 1 miesiąc przed zabiegiem,
peeling - należy przestać stosować do 1 tygodnia przed zabiegiem,
na dzień przed zabiegiem epilacji włosy należy zgolić.
W trakcie zabiegu:
Pacjent w trakcie zabiegu może odczuwać niewielkie pieczenie, które u bardziej wrażliwych osób czy też w miejscach wrażliwych można zniwelować przez zastosowanie miejscowego znieczulenia (np. kremem EMLA). Należy to uzgodnić z lekarzem. Czas trwania zabiegu jest różny w zależności od powierzchni.
Ewentualne objawy uboczne:
w momencie strzału lasera wielu pacjentów może odczuwać dyskomfort o różnym stopniu nasilenia i różnym charakterze: kłucie, pieczenie, szczypanie (czasem może trwać nawet godzinę po zabiegu), większość osób toleruje te odczucia, niektórzy mogą wymagać zastosowania znieczulenia,
rumień i obrzęk mogą wystąpić po zabiegu, jako jego bezpośredni efekt; objawy te ustępują w ciągu kilku godzin, dni - po zabiegu stosuje się chłodne okłady, tzw. cold pack, a w domu kremy nawilżające i wodę termalną,
świąd bezpośrednio po zabiegu, zwłaszcza w okolicy nosa i policzków,
zwiększenie wrażliwości skóry po zabiegu, (należy unikać sytuacji narażających skórę na urazy);
Powikłania:
występują bardzo rzadko, u znikomej liczby pacjentów (ok.2 %),
uszkodzenie ciągłości skóry - pęcherze i strupy mogą pojawić się w efekcie zabiegu laserowego, wygojenie następuje w ciągu ok. 10 dni,
na naświetlanym obszarze mogą wystąpić zasinienia skóry, ustępujące w ciągu 5-15 dni; brązowe zabarwienie skóry może utrzymywać się do 3 miesięcy,
zmiany pigmentacji skóry - przebarwienia albo odbarwienia skóry, pojawiają się zwykle u osób opalonych lub o ciemnej karnacji, u niektórych hiperpigmentacja może pojawić się mimo ochrony przed słońcem (znika jednak w ciągu 3-6 miesięcy, ale w bardzo rzadkich przypadkach może pozostać na trwałe),
bliznowacenie - może wystąpić u osób mających skłonność do powstawania keloidów,
infekcje skóry - mogą pojawić się na naświetlanym obszarze (może nastąpić uaktywnienie opryszczki u nosiciela tego wirusa);
Zasady postępowania po zabiegu laserowym:
zakaz opalania: nie opalać się minimum 4 tygodnie po zabiegu,
ochrona przed słońcem: bezwzględnie chronić skórę przed słońcem minimum przez 1 miesiąc po zabiegu stosując kremy z filtrem SPF 50+,
ćwiczenia fizyczne, sauna: unikać czynników powodujących rozszerzenie naczyń krwionośnych przez okres 4-5 dni,
nawilżanie: skórę po zabiegu należy nawilżać preparatami nawilżającymi 2-3 razy dziennie,
makijaż: w przypadku uszkodzonej skóry należy unikać stosowania makijażu na naświetlane miejsca przez ok. 4-5 dni po zabiegu, w pozostałych przypadkach makijaż można nałożyć następnego dnia po zabiegu
leczenie: w bardzo rzadkich przypadkach pojawienia się na skórze strupków może być konieczne stosowanie maści z antybiotykiem; przy bardzo nasilonym świądzie, łagodne maści sterydowe; leki te przepisuje lekarz,
kontrola: po ok. 4-6 tygodniach pacjent powinien przyjść na wizytę kontrolną oceniającą efekty zabiegu i ewentualne wskazania do kolejnego leczenia;
Przez kilka dni po zabiegu:
nie stosować mydła, spirytusu, toników na bazie alkoholu,
nie wykonywać peelingów,
nie wycierać miejsc po zabiegu gąbką lub ręcznikiem,
nie drażnić skóry w okolicy zabiegu;
W przypadku pojawienia się jakichkolwiek powikłań, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem!
Często zadawane pytania (FAQ) - zabiegi laserowe
Jak działają lasery stosowane w dermatologii estetycznej?
Lasery działają wykorzystując zjawisko selektywnej fototermolizy. To znaczy, że światło emitowane przez laser jest pochłaniane przez barwniki znajdujące się w skórze. Stosuje się to do zamykania rozszerzonych naczyń krwionośnych i innych zmian naczyniowych, gdzie barwnikiem pochłaniającym jest hemoglobina albo do usuwania przebarwień i włosów, w których wychwytywanym barwnikiem jest melanina.
Skąd laser będzie „wiedział”, czy ma usunąć przebarwienia czy włosy, skoro w obu strukturach jest ten sam barwnik – melanina?
Lasery różnią się od siebie długością fali. Parametr ten określa głębokość wnikania wiązki lasera w głąb skóry. W przypadku przebarwień działa się najczęściej w obrębie naskórka, zatem trzeba użyć laserów o krótszych falach (np. 532, 585 nm), do włosów użyjemy laserów wnikających głębiej (np. 755, 810 nm).
Jak zatem laser odróżni hemoglobinę od melaniny?
Każdy z wymienionych barwników ma swoje spektrum absorpcji, czyli pochłaniania światła lasera. Dla hemoglobiny spektrum to jest najwyższe w granicach 530-590 nm (pierwszy pik) i 900-1100 nm (drugi pik). W przypadku melaniny spektrum nie posiada pików, ale wykorzystuje się te długości fal, gdzie absorpcja melaniny jest wysoka a hemoglobiny bardzo niska. Taka sytuacja obecna jest w zakresie 670-850 nm.
Jakie są rodzaje laserów?
Zaczynając od „najpłytszych” są to:
4 nm – laser argonowy (obecnie już nie jest stosowany)
532 nm – laser neodymowo-yagowy z II harmoniczną - KTP (teleangiektazje, przebarwienia naskórkowe)
585 nm – laser barwnikowy (zmiany naczyniowe, gł. naczyniaki)
694 nm – laser rubinowy (przebarwienia, depilacja) – obecnie rzadko stosowane
755 nm – laser aleksandrytowy (depilacja)
810 nm – laser diodowy (depilacja)
1064 nm – laser neodymowo-yagowy (wenulektazje, poszerzenia naczyniowe na kończynach dolnych)
2940 nm – laser erbowo-yagowy (dermabrazja)
10600 nm – laser CO2 (dermatochirurgia, resurfacing)
Co to jest IPL?
IPL (intense pulsed light) czyli intensywne źródło światła nie jest właściwie laserem. Lasery emitują jedną długość fali (np. 810, 1064 nm), czyli światło monochromatyczne, IPL posiada filtry, które odcinają nam pożądaną dla danego zabiegu, długość fali. Zakres fal w IPL to 515-1200 nm. Używając filtrów „niższych” działa się płytko w obrębie naskórka, co umożliwia leczenie zmian naczyniowych i przebarwień. „Wyższe” filtry wykorzystuje się do depilacji włosów.
Kto może poddać się terapii laserowej?
Praktycznie każdy, u kogo nie istnieją przeciwwskazania do zabiegu. Z przeciwwskazań za najważniejsze uważa się opaloną skórę, choroby: niewyrównana cukrzyca, padaczka, stosowanie leków przeciwkrzepliwych i światłouczulających (np. tetracyklina, zioła: nagietek, dziurawiec).
Czy zabiegi laserowe mogą być wykonywane u kobiet w ciąży?
Nie badano dotychczas wpływu działania laserów na płód. Nie wydaje się, aby miały one jakikolwiek wpływ na stan ciąży (działania lasera jest tylko w obrębie skóry). Niemniej nie można wykluczyć niekorzystnego działania, poza tym trudno będzie leczyć ewentualne powikłania, dlatego zabiegów takich u ciężarnych nie wykonuje się. Należy wziąć też pod uwagę, że laseroterapia pewnych zmian w ciąży nie ma większego sensu, gdyż ciąża sama w sobie stymuluje pojawianie się patologicznych zmian na skórze (np. rozszerzonych naczynek, przebarwień o charakterze ostudy, może też prowokować pojawianie się nowych mieszków włosowych).
Co się stanie jeśli w trakcie serii wykonywanych zabiegów okaże się, że pacjentka jest w ciąży?
Należy zgłosić ten fakt lekarzowi wykonującemu zabieg i niestety zrobić przerwę w terapii. Będzie można do niej wrócić dopiero po zakończeniu okresu karmienia piersią.
A co z ograniczeniem wiekowym?
Właściwie nie ma takich ograniczeń, niemniej zabiegi laserowe wiążą się z pewnym dyskomfortem, czasami bólem i większość dzieci zwyczajnie się do tego nie nadaje. Poza tym należy zastanowić się nad konieczności wykonywania pewnych zabiegów w bardzo młodym wieku. I tak np. naczyniaki na skórze lepiej pozostawić kilkuletniej obserwacji, ponieważ najczęściej są to zmiany wchłaniające się samoistnie. Natomiast usuwanie włosów u nastolatki, która nie weszła jeszcze w okres dojrzewania płciowego będzie wiązało się z koniecznością przynajmniej częściowego powtórzenia terapii po zakończeniu tego okresu i związanej z nim „burzy hormonalnej”.
Kto może wykonywać zabiegi laseroterapii?
W zdecydowanej większości są to zabiegi zaliczane do procedur medycznych, zatem powinien wykonywać je lekarz. Niektóre lasery może obsługiwać medyczny personel średni (np. pielęgniarka, rehabilitant), ale zawsze powinno się to łączyć z konsultacją lekarską przed i po zabiegu.
Czy warto zatem wykonywać zabiegi np. fotoodmładzania IPL u kosmetyczek?
Tak, pod warunkiem, że współpracuje ona z lekarzem, najlepiej dermatologiem. W razie wystąpienia powikłań żadna kosmetyczka nie będzie w stanie pomóc, bo nie ma odpowiedniego zakresu wiedzy medycznej ani uprawnień do wypisywania recept. Należy wziąć też pod uwagę (o czym często pacjenci nie wiedzą), że tzw. lasery „kosmetyczne” mają niską wartość energii, na której pracują. I jeśli nawet działają delikatnie, bez powikłań to tym samym nie zadziałają skutecznie na zmiany chorobowe. Dla przykładu: IPL-e medyczne mogą mieć energię do 90 J/cm2 (pracuje się często na energii rzędu 40-45 J/cm2), natomiast „kosmetyczne” maksymalnie osiągają 25-30 J/cm2. Różnica jest kolosalna.